Dzień świętego Patryka 17 marca to święto irlandzkie, o wymiarze narodowo-religijnym. Święty Patryk to bowiem patron tego kraju. Dzień św. Patryka obchodzony jest jednak nie tylko w Irlandii, ale również w Stanach Zjednoczonych, Australii, Niemczech czy w Polsce. Jego popularność wiąże się z powszechną fascynacją kulturą celtycką i jej obyczajami.
Dzień świętego Patryka został ustanowiony ku czci misjonarza i biskupa, który krzewił wiarę chrześcijańską w Irlandii. Żył on na przełomie IV i V wieku, wsławił się swoją działalnością duszpasterską, dokonywaniem rozmaitych cudów i szczególnym darem wykładania prawd wiary. Święty Patryk tłumaczył na przykład dogmat o Trójcy Świętej (Nie mogli oni zrozumieć, jak to jest możliwe, że są Trzy Osoby Boskie, a jednocześnie są one jednym Bogiem), na przykładzie trójlistnej koniczyny; stąd właśnie koniczyna stanowi symbol tego święta.
Według różnych legend, święty Patryk był cudotwórcą, który przywracał wzrok niewidomym, życie umarłym, a Irlandię uwolnił od plagi węży. Dlatego na obrazach jest często przedstawiany jako mnich, przydeptujący stopą węża.
Na temat świętego krążą niezliczone mity i opowieści. Nie wiadomo, z którego kraju pochodził, ale na pewno nie był Irlandczykiem. Urodził się prawdopodobnie w Walii lub Szkocji po koniec IV wieku. Był wychowywany w tradycji chrześcijańskiej. Kiedy miał 16 lat został porwany przez jednego z celtyckich wodzów, który przywiózł go do Irlandii jako pasterza.
Legenda podaje, że po 6 latach święty Patryk wydostał się z niewoli i udał się do Galii, gdzie uczył się u biskupa Germanusa z Auxerre. Wkrótce wrócił w rodzinne strony i postanowił zostać księdzem. Miał jednak proroczy sen, który wezwał go do nawrócenia Irlandii. W roku 432 powrócił więc do krainy Celtów jako głosiciel wiary chrześcijańskiej. Wcześniej został wyświęcony na biskupa.
Jedna z legend związanych z postacią świętego Patryka opowiada o 40 dniach, które duchowny spędził, modląc się na Croagh Patrick (Góra świętego Patryka). W tym czasie spłynęła na niego nadprzyrodzona moc, dzięki której oczyścił wyspę z plagi gadów i płazów. Dzisiaj wydarzenie to symbolizuje religijne oczyszczenie Irlandii spod władzy szatana. Na Croagh Patrick każdego roku podążają pielgrzymki.
Najbardziej uroczyste obchody Dnia świętego Patryka odbywają się oczywiście w Irlandii. Dzień ten jest wolny od pracy (nie tylko w Irlandii, ale także w Nowej Fundlandii i Labradorze oraz na Montserracie). Oprócz uroczystości religijnych organizowane są liczne festyny i zabawy uliczne. Tradycja nakazuje, aby każdy z tej okazji miał na sobie coś zielonego. Zieleń, a zwłaszcza koniczyna (shamrock), stanowi bowiem symbol Irlandii, jej wspaniałego krajobrazu, ale także emblemat wspominanego świętego.
W pubach i restauracjach często podaje się zielone piwo, a obchodom towarzyszą festiwale muzyki irlandzkiej i pokazy irlandzkich tańców. Upowszechnił się również zwyczaj „kolorowania” różnych słynnych miejsc na zielono, np. Krzywej Wieży w Pizie czy Empire State Building w Nowym Jorku.
W Stanach Zjednoczonych obchody tego święta sięgają 1737 roku.
